Lekcja 4: Skale durowe i molowe

Skale molowe i durowe nauka gry na pianinie

Rozprawimy się z teorią muzyki. Jak budować skalę bez zbędnego komplikowania. Po zapoznaniu się z prostymi regułami będziecie mogli odtworzyć skalę molową, czy durową w dowolnej tonacji.
Co to jest tonacja? Na poniższym nagraniu gram motyw z Koziołka Matołka w różnych tonacjach. Za każdym razem rozpoznajemy melodię – Koziołek Matołek, lecz melodie te nie są identyczne w tonacji. Za każdym razem gram melodię w coraz to wyższej tonacji (dźwięki coraz wyższe, bardziej piskliwe). Filmik najlepiej tłumaczy czym jest tonacja utworu:
https://www.youtube.com/watch?v=a_AULDU1M2E
https://www.youtube.com/watch?v=a50yRRq_2YU

Tonacja utworu wskazuje na jego przynależność do konkretnej skali molowej bądź durowej.
Skala jest to szereg dźwięków ułożonych według odpowiedniego schematu.
Dwa główne rodzaje skal to skala molowa i skala durowa. Tworzone są za pośrednictwem innych schematów. Skala molowa brzmi bardziej smutno, natomiast skala durowa jest weselsza.
Zarówno skala durowa jak i molowa składa się z sekwencji siedmiu unikalnych dźwięków. Ósmy dźwięk skali jest taki sam jak pierwszy, tylko grany o oktawę wyżej.

Skale durowe

Najbardziej znaną skalą durową jest skala C – Dur.
Nazwa ta bierze się stąd, że pierwszym dźwiękiem w tej skali jest dźwięk C.
Skala tę każdy zna ze szkolnego śpiewania: do, re, mi, fa, so, la, si, do.
Aby ją zagrać należy zagrać dźwięk C, a następnie przesuwać palce w prawo naciskając tylko białe klawisze. Dlatego łatwo tę skalę pamiętać. Później łatwiej jest odtworzyć dowolne skale molowe i durowe.
Film z akordami mol i dur

Podsumować to można tak: skala durowa:
Gramy: dźwięk bazowy, o ton wyżej, znów o ton wyżej, o pół, o cały ton, cały ton, cały ton, pół.
Czyli między 3 i 4 dźwiękiem przechodzimy o pół tonu, oraz między 7 i 8 dźwiękiem przechodzimy o pół tonu. Pozostałe przejścia robimy o cały ton (czyli przechodząc do wyższego dźwięku robimy to tak by istniał jeden klawisz między poprzednim dźwiękiem a kolejnym – nie ważne biały, czy czarny). Przykładowo dźwięki E i F są oddalone o siebie o pół tonu, gdyż nie istnieje jakikolwiek klawisz położony pomiędzy nimi. Dźwięki D i E oddalone są o cały ton, gdyż pomiędzy nimi występuje klawisz Dis (czarny).

Skale molowe

Bardziej smutne są skale molowe. Podsumować to można tak: skala molowa:
Gramy: dźwięk bazowy, o ton wyżej, o pół wyżej, o ton, o ton, o pół, o ton, o ton.
Czyli między 2 i 3 dźwiękiem przechodzimy o pół tonu, oraz między 5 i 6 dźwiękiem przechodzimy o pół tonu. Pozostałe przejścia robimy o cały ton (czyli przechodząc do wyższego dźwięku robimy to tak by istniał jeden klawisz między poprzednim dźwiękiem a kolejnym – nie ważne biały, czy czarny).

Najłatwiejszą do zagrania skalą molową jest A-mol. Od dźwięku A gramy kolejno tylko białe klawisze. Na myśl przychodzi reklama ziołowego specyfiku Amol:)

W takim razie co to jest akord?
Najłatwiejszy akord tworzą zagrane jednocześnie trzy dźwięki z danej skali.
Akord powstaje poprzez jednoczesne zagranie pierwszego, trzeciego oraz piątego dźwięku z danej skali.

Skala A-mol składa się z dźwięków: a, h, c, d, e, f, g, a.
Wynika to z faktu, opisanego wcześniej, że między 2 i 3, oraz 5 i 6 dźwiękiem idziemy o pół tonu.
Akord A-mol to zagrane jednocześnie dźwięki a, c, e  (pierwszy, trzeci i piąty w skali).
Tak samo wygląda z pozostałymi akordami molowymi i durowymi.
Oczywiście można jeszcze stosować przewroty akordów:
Zamiast a, c, e można zagrać c, e, a wtedy również będzie ten sam akord (a-mol).

Ćwiczenie. Zagraj sobie wszystkie skale molowe i durowe.
Na koniec mój programik w Excel podpowiadający jakie dźwięki są w danej skali.
W żółtym polu wybierz typ skali (np. Fis-mol), a na klawiaturce z prawej pojawią się dźwięki z tej skali oraz w pomarańczowej tabelce.

Skale_Dur_Mol_Aplikacja

Rozpiska: skale molowe i durowe, skale durowe i molowe